ইতিহাস কেতিয়াও পুৰণি নহোৱা কাহিনীৰ ভঁৰাল। কছাৰীসকলৰ চহকী ইতিহাস আৰু সংস্কৃতিৰ উল্লেখযোগ্য সাক্ষ্য কছাৰী দুৰ্গৰ  কিছু কথা তলত উল্লেখ কৰা হৈছে।কছাৰী দুৰ্গ এটা অতীত যুগৰ ঐতিহাসিক স্মৃতিসৌধ। ১৮ শতিকাত কছাৰী শাসকসকলে খাছপুৰ জয় কৰি ৰাজধানী হিচাপে ঘোষণা কৰি, নিজৰ ক্ষমতাৰ প্ৰতীক হিচাপে এই দুৰ্গটো নিৰ্মাণ কৰে। ডিমাছা ৰাজ্য বুলিও জনাজাত কছাৰী ৰাজ্যই ভীমৰ পুত্ৰ ঘটোটকাচৰ বংশধৰ বুলি দাবী কৰিছিল।

কাছাৰ জিলাৰ খাছপুৰ গাঁৱত অৱস্থিত এই দুৰ্গটো চৌহদত বিভিন্ন ধৰণৰ গঠন বিস্তৃত এক বিশাল কমপ্লেক্স। সিংহদ্বাৰ হৈছে এই দুৰ্গৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ আৰু ১৭ শতিকাৰ শেষৰ ফালে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ আটাইতকৈ বিখ্যাত অট্টালিকাটো হৈছে বাৰাদ্বাৰী, বাৰটা গেট থকা দুমহলীয়া গঠন যিয়ে মোগল স্থাপত্যৰ প্ৰভাৱ দেখুৱাইছে।

এই দুৰ্গত ভগৱান শিৱ আৰু দেৱী ৰাণা চণ্ডীৰ নামত উৎসৰ্গিত মন্দিৰসমূহো আছে। ফুলৰ মটিফ, হাতী খোদিত, কেইবাটাও অট্টালিকাত জালিযুক্ত গ্ৰীডৱৰ্ক আদি জটিল খোদিতৰ বাবে এই দুৰ্গটো পৰিচিত। স্থানীয় লোকৰ মতে, দুৰ্গটোত গোপন সুৰংগ, মানুহৰ বলিদান আদিও আছে, য’ত যুদ্ধত জয় নিশ্চিত কৰিবলৈ মানুহক বলি দিয়া হৈছিল।

এসময়ত কছাৰী দুৰ্গ কছাৰী ৰাজ্যৰ গৌৰৱ আছিল। কিন্তু এতিয়াও ই এক জনপ্ৰিয় পৰ্যটন স্থলী, সমগ্ৰ বিশ্বৰ পৰা পৰ্যটকক আকৰ্ষণ কৰে যিসকলে প্ৰাচীন ধ্বংসাৱশেষ চাবলৈ আৰু অসমৰ চহকী ইতিহাস আৰু সংস্কৃতিৰ বিষয়ে জানিবলৈ আহে।

এই স্থানত চলি থকা খনন কাৰ্য্যত অঞ্চলটোৰ আদিম বাসিন্দাসকলৰ বিষয়ে নতুন তথ্য পোহৰলৈ আহিছে। গাইডৰ সৈতে বা গোটত দুৰ্গটো ভ্ৰমণ কৰাটো ভাল, কিয়নো কমপ্লেক্সটো যথেষ্ট বিশাল আৰু ইয়াক হেৰাই যোৱাটো সহজ।