বিহু উৎসৱত বাঁহী এক অপৰিহাৰ্য বাদ্যযন্ত্র। বিহু গীতত বাঁহীৰ সুমধুৰ সুৰৰ উল্লেখ বহুলভাৱে দেখা যায়। উদাহৰণস্বৰূপে, ‘‘তিনিটি আঙুলিৰে বাঁহীটি বজাওঁতে মাজৰটি লৰচৰ কৰে’’ বা ‘‘বাঁহৰে আগতে বাঁহী বজাইছিলো পৰোঁ পৰোঁ হেন দেখোঁ’’—এই গীতৰ শব্দই প্ৰমাণ দিয়ে যে বাঁহী বিহুত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান আছে।

বাঁহী কেৱল অসমীয়া বিহুৱা ডেকাৰ বাদ্যযন্ত্র নহয়; ই অসমৰ বিভিন্ন জনজাতিৰ সংগীত-সংস্কৃতিকো সমৃদ্ধ কৰি আহিছে। অসমৰ পাহাৰ-ভৈয়াম অঞ্চলত বসবাস কৰা বিভিন্ন জনজাতিৰ মাজতো বাঁহী বজোৱাৰ সংস্কৃতি প্ৰচলিত। প্ৰায় সকলো জনজাতিৰ সংগীতত বাঁহীৰ সুৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে।

বাঁহী সাধাৰণতে বাঁহ গছৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হয়, যাৰ বাবে ই এক প্ৰাকৃতিক, সহজলভ্য আৰু সংগীতৰ জগতে প্ৰাচীন কালৰ পৰা ব্যৱহৃত বাদ্যযন্ত্র হিচাপে পৰিগণিত। বাঁহীৰ সুমধুৰ সুৰ প্ৰকৃতিৰ সংগীতৰ লগত একাত্ম হৈ, অসমীয়া লোকসংস্কৃতিৰ এক অমূল্য অংগ হিচাপে যুগে যুগে ঠাই লবলৈ সক্ষম হৈছে।

অসমীয়াত বাঁহী আৰু অন্যান্য বাদ্যযন্ত্ৰৰ বৈচিত্ৰ্য

অসম আৰু উত্তৰ-পূবৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ মাজত বাঁহীৰ এক বিশেষ স্থান আছে। প্ৰত্যেক জনগোষ্ঠীৰ নিজৰ ঐতিহ্যগত বাদ্যযন্ত্ৰ আছে, যাৰ মাজত বাঁহীৰ বহুবিধ প্ৰকাৰ লক্ষ্য কৰা যায়।

মিচিংসকলৰ বাঁহী:

মিচিং জনজাতিৰ মাজত বিশেষকৈ কুৰুলি-পুলি নামেৰে জনাজাত এবিধ বাদ্যযন্ত্ৰ অতি প্ৰচলিত। এই বাদ্যযন্ত্ৰ দুটা প্ৰধান ভাগত বিভক্ত—

1. পথালিকৈ বজোৱা বাঁহীৰ নাম কেতপং আৰু থিয়কৈ বজোৱা বিধৰ নাম তৃতক।

2.  আৰু থিয়কৈ বজোৱা বিধৰ নাম তৃতক।

ৰাভা জনজাতিৰ বাঁহী:

ৰাভাসকলৰ মাজতো বহুবিধ বাঁহীৰ প্ৰচলন আছে। বিশেষকৈ গৰখীয়াসকলে বজোৱা বাঁহীক লাখৰবাঁহী বোলা হয়।

জাপখাৰা বাঁহী:

বহুকেইটা বাঁহৰ চুঙা জোৰ দি সজোৱা দীঘলীয়া বাঁহী জাপখাৰা বাঁহী নামেৰে পৰিচিত। ইয়াৰ বিশেষতা হৈছে, বাঁহৰ বিভিন্ন অংশ একেলগ কৰি সজোৱা হয়, যাৰ ফলত ইয়াৰ সুৰ বিশেষ বৈশিষ্ট্যৰ অধিকাৰী হয়।

কাঢ়ানল বা খাৰা ব্ৰাংছি:

এনেবিধ বাঁহী দীঘলীয়া নল বাঁহৰ ভিতৰত সোমাই তাত ফুটা কৰি তৈয়াৰ কৰা হয়। এই বাঁহী সাধাৰণতে ছয় ফুটমান দীঘল হয় আৰু ইয়াৰ গাত কোনো ফুটা নাথাকে। ফলত, ইয়াৰ সুৰ অন্য বাঁহীৰ তুলনাত কিছু পৃথক হয়।

তিৱা জনজাতিৰ বাঁহী:

তিৱাসকলৰ বাঁহীৰ দুটা বিশেষ প্ৰকাৰ আছে—

1. পাংছি

2. থুৰাং

খাচীসকলৰ বাঁহী:

খাচী জনগোষ্ঠীৰ মাজত শ্বৰতি নামৰ বাঁহী প্ৰচলিত।

বড়ো জনজাতিৰ বাঁহী:

বড়ো জনজাতিৰ মাজতো এবিধ বিশেষ বাঁহী আছে, যাক চিফুং বুলি কোৱা হয়। ইয়াৰ গাত পাঁচটা ফুটা থাকে, আনসকলো বাঁহীৰ তুলনাত চিফুং বাঁহীৰ সুৰৰ মাদকতা অতুলনীয় বুলি গণ্য কৰা হয়, যি আজিও জনপ্ৰিয়।

অসমীয়াত বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ মাজত বাঁহীৰ এই বৈচিত্ৰ্য কেৱল সংগীতৰ মাধ্যমহে নহয়, ই সেই জনগোষ্ঠীৰ সংস্কৃতি, পৰম্পৰা আৰু জীৱনধাৰাৰো এক প্ৰতিফলন।