সাৱিত্ৰীবাই জ্যোতিৰাও ফুলে ভাৰতৰ প্ৰথম মহিলা শিক্ষয়িত্ৰী, তেওঁ ভাৰতৰ এগৰাকী অগ্ৰণী সমাজ সংস্কাৰক আছিল যিয়ে ১৯ শতিকাত নাৰী আৰু প্ৰান্তীয় সম্প্ৰদায়ৰ অধিকাৰৰ বাবে যুঁজিছিল। শিক্ষা আৰু নাৰীৰ অধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত সক্ৰিয়তাৰ লগতে জাতি ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজি সামাজিক সমতা বৃদ্ধিৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবেও তেওঁ পৰিচিত।

১৮৩১ চনৰ ৩ জানুৱাৰীত মহাৰাষ্ট্ৰৰ নৈগাঁও গাঁৱত দৰিদ্ৰ, নিম্নবৰ্ণৰ পৰিয়ালত তেখেতৰ জন্ম হয়। কম বয়সতে তেওঁ জ্যোতিৰাও ফুলেৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হয়। তেওঁ আৰু তেখেতৰ স্বামীয়ে একেলগে সেই সময়ৰ সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়মক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱাৰ কাম কৰিছিল, যিয়ে নাৰী আৰু নিম্নবৰ্ণৰ অধিকাৰ আৰু স্বাধীনতাক দমন কৰিছিল। জাতি আৰু লিংগৰ বাবে যথেষ্ট বাধা আৰু বৈষম্যৰ সন্মুখীন হোৱাৰ পিছতো শিক্ষা লাভ কৰিবলৈ সাৱিত্ৰীবাই সক্ষম হয় আৰু ভাৰতৰ প্ৰথম মহিলা শিক্ষয়িত্ৰী হয়। তেওঁ নিজৰ শিক্ষা সহায়ত নিপীড়নকাৰী জাতি ব্যৱস্থাৰ বিৰুদ্ধে মাত মাতিছিল আৰু নাৰী আৰু প্ৰান্তীয় সম্প্ৰদায়ৰ অধিকাৰৰ পোষকতা কৰিছিল।

সাবিত্ৰীবাইৰ অন্যতম প্ৰধান অৱদান আছিল ১৮৪৮ চনত ভাৰতত ছোৱালীৰ বাবে প্ৰথমখন বিদ্যালয় স্থাপন কৰা।যিখন সমাজত ছোৱালীৰ শিক্ষাক উৎসাহিত কৰা হোৱা নাছিল, আৰু বহু ছোৱালীক স্কুললৈ যাবলৈও দিয়া হোৱা নাছিল, সেইখন সমাজত এইটো আছিল এক উল্লেখযোগ্য পদক্ষেপ। সাবিত্ৰীবাই আৰু জ্যোতিৰাওয়ে সমাজে প্ৰায়ে পৰিহাৰ কৰা গৰ্ভৱতী বিধৱাসকলৰ বাবে ঘৰ বনোৱাৰ আৰম্ভ কৰিছিল।

শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত কৰা কামৰ উপৰিও সাৱিত্ৰীবাই ভাৰতৰ নাৰী অধিকাৰ আন্দোলনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কণ্ঠস্বৰ আছিল। বাল্যবিবাহৰ প্ৰথাৰ বিৰুদ্ধে ৰাজহুৱাভাৱে মাত মতা আৰু ভাৰতীয় সমাজত প্ৰায়ে দুৰ্ব্যৱহাৰ আৰু প্ৰান্তীয়কৃত বিধৱাৰ অধিকাৰৰ পোষকতা কৰা প্ৰথম মহিলাসকলৰ আছিল। তেওঁৰ সক্ৰিয়তা আৰু সমাজ সংস্কাৰৰ প্ৰচেষ্টাই ভাৰতত স্থায়ী প্ৰভাৱ পেলাইছিল আৰু আজিও এই উদযাপন অব্যাহত আছে। সামাজিক ন্যায় আৰু সমতাৰ যুঁজৰ এগৰাকী অগ্ৰণী হিচাপে তেওঁক স্মৰণ কৰা হয় আৰু তেওঁৰ কাম অব্যাহত ৰখা বহু সংগঠন আৰু পদক্ষেপৰ জৰিয়তে তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰ জীয়াই আছে।

সাৱিত্ৰীবাইৰ সক্ৰিয়তা আৰু সামাজিক পৰিৱৰ্তন অনাৰ প্ৰচেষ্টা কৰাৰ বাবে তেওঁৰ বহু শত্ৰু আছিল, আৰু তেওঁ যথেষ্ট প্ৰতিক্ৰিয়া আৰু অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হৈছিল। কিন্তু ন্যায় আৰু সমতাৰ প্ৰতি তেওঁৰ অক্লান্ত প্ৰচেষ্টা আৰু সমৰ্পণে আন বহু লোকক এই কাৰ্য্যত যোগদান কৰি সমাজ সংস্কাৰৰ বাবে যুঁজিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।

সাৱিত্ৰীবাইক ভাৰতত নাৰী শিক্ষাৰ পথ প্ৰদৰ্শক হিচাপে স্মৰণ কৰা হয়। তেওঁৰ পদাংক অনুসৰণ কৰা বহুতো সমাজ সংস্কাৰ আন্দোলনৰ জৰিয়তে তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰ জীয়াই আছে, আৰু পৃথিৱীত ইতিবাচক পৰিৱৰ্তন আনিব বিচৰা সকলোৰে বাবে তেওঁক আশা আৰু প্ৰেৰণাৰ প্ৰতীক হিচাপে উদযাপন কৰা হয়।