বস্ত্ৰনগৰী শুৱালকুছি আৰু ৰেচম শিল্প
অসমত হস্ততাঁত বস্ত্ৰশিল্পৰ ক্ষেত্ৰখন অতিজৰে পৰা চলি আহিছে। আজিকালি সমগ্ৰ অসমতে হস্ততাঁত শিল্প গঢ় লৈ উঠিছে যদিও শুৱালকুছিৰ কথাই মনলৈ আহে অসমৰ ৰেচম শিল্পৰ কথা ক’লে। অসমত কেইবাবিধো ৰেচম পোৱা যায়। তাৰে ভিতৰত আটাইতকৈ মূল্যৱান আৰু উজ্জল মূগা আৰু পাটৰ ৰেচম, যি কেৱল মাত্ৰ অসমতহে পোৱা যায়। তাৰোপৰি এৰি ৰেচমৰ জৰিয়তে গৰম বস্ত্ৰ তৈয়াৰ কৰা হয় আৰু অনান্য বহুধৰণৰ ৰেচমো পোৱা যায়। পূৰ্বতে অসমৰ বিবাহোপযোগ্য মহিলাৰ বাবে বয়ন শিল্পৰ জ্ঞান থকাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় আছিল। মহাত্মা গান্ধীয়ে অসম ভ্ৰমণলৈ আহোঁতে কৈ গৈছিল, অসমীয়া মহিলাই তাঁতৰ পাতত সপোন ৰচে।
প্ৰাচীন কালত ৰেচমৰ কাপোৰক অভিজাত্যৰ চিন হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল। এক বিলাসী বস্ত্ৰ যাক আজি বহুতে বহন কৰিব পাৰে, আনহাতে সেই সময়ত ইয়াক অভিজাত লোকসকলৰ দ্বাৰাহে কেৱল ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। প্ৰকৃত শিপিনীসকলৰ একমাত্ৰ উপাৰ্জন সৃষ্টিকাৰী দক্ষতা হিচাপে এই কলা আছিল। এই কলাৰ সমৃদ্ধি আৰু জাতিগততাই সমাজৰ আন বহুতো সম্প্ৰদায়ক ৰেচম শিল্প আৰম্ভ কৰিবৰ বাবে প্ৰলোভিত কৰিছিল আৰু বিভিন্ন চহৰত প্ৰেৰণ আৰু বিক্ৰী কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত এই শিল্প দেশৰ চাৰিওফালে জনাজাত হৈ পৰিছিল।
হস্ততাঁত উদ্যোগটো মূলতঃ ঘৰুৱাৰূপে আধাৰিত। এটা অৰ্থত ক’বলৈ গ’লে ই উৎপাদন প্ৰক্ৰিয়াত পৰিয়ালৰ সকলো সদস্যক নিযুক্তি দিয়ে। দক্ষতাটো প্ৰজন্মগতভাৱে পৰিয়ালৰ সকলোৰে আছে যিবোৰ পৰিয়ালৰ পুৰণি সদস্য আৰু মূখ্য শিপিনীসকলে প্ৰেৰণ কৰে। এই ক্ষেত্ৰখন হৈছে বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ শিপিনীৰ দ্বাৰা বিভক্ত-- স্বতন্ত্ৰ শিপিনী
- সমবায়ত সংগঠিত হোৱা শিপিনীসকল
- মূখ্য শিপিনীসকলৰ অধীনত কাম কৰা সহকাৰী শিপিনীসকল
হস্ততাঁত কাপোৰৰ বজাৰ পাঁচটা শ্ৰেণীত চিনাক্ত কৰিব পাৰি। ড⁰ ৰাজু ফুকনৰ "অসমত হস্ততাঁত বয়ন: সমস্যা আৰু সম্ভাৱনা" নামৰ পুথিখনৰ মতে এইবোৰ কাপোৰ গ্ৰাহকসকললৈ পোনপটীয়াকৈ বিক্ৰী কৰা হয় তলত দিয়া ধৰণে-
- ব্যক্তিগত ৰেচমৰ দোকানসমূহ
- ব্যক্তিগত পেডলাৰ আৰু বিক্ৰেতা
- সমবায় সমিতিৰ বিক্ৰী কেন্দ্ৰসমূহ
- চৰকাৰী সংস্থাসমূহৰ বিক্ৰী কেন্দ্ৰ (যেনে এ.আৰ.টি.এফ.ই.ডি আৰু এ.ডি.এম.চি)
বয়ন শিল্প বনাম স্বাৱলম্বী আৰু শক্তিশালী মহিলা: মহিলাসকলে বয়ন শিল্পক এটা কলা হিচাপে পুনৰ দাবী কৰিছে। 2013 চনৰ হস্ততাঁত লোকপিয়ল অনুসৰি, ভাৰতত আজি মহিলা শিপিনীৰ সংখ্যা ৩৮ নিযুততকৈও অধিক। বেছিভাগ শিপিনী পৰম্পৰাগত পৰিয়ালৰ, আৰু তেওঁলোকৰ সৰু ছোৱালী হৈ থকা অৱস্থাৰ পৰাই মৰা সূতা আৰু তাঁতশাল প্ৰস্তুত কৰাৰ দৰে বেছিভাগ প্ৰাক-বয়ন কাম চম্ভালি আহিছে, আনকি তাঁতশালত বহি প্ৰকৃত বোৱা-কটাৰ কামো কৰে। এটা নিৰন্তৰ নিৰাশা হৈছে, দীঘলীয়া পেছাদাৰী পৃষ্ঠভূমি থকা মহিলা শিপিনীসকলৰ বাবে তেওঁলোকক দীঘলীয়া কামৰ সময়ৰ বাবে দাস ত্বৰান্বিত কৰিছে। পুৰুষৰ তুলনাত প্ৰক্ৰিয়াটোত অধিক মহিলাৰ অংশগ্ৰহণৰ দিশত আগ্ৰহী। "ইয়াত সৰ্বাধিক মহিলাই সাক্ষৰ আৰু শিক্ষা হৈছে এই মহিলাসকলৰ বাবে মূখ্যা প্ৰেৰণা আৰু বয়নক পেছা হিচাপে ল’বলৈ স্বতন্ত্ৰ সিদ্ধান্ত লোৱাৰ অন্যতম প্ৰেৰণা" (কলিতা, ২০০৯)।
উপসংহাৰঃ ভাৰতৰ বেছিভাগ শিপিনী অসমৰ, আৰু ইয়াৰ মাজতে বহুতৰ যথেষ্ট সম্ভাৱনা আছে কাৰণ ৰাজ্যখনত যথেষ্ট পৰিমাণে দক্ষ শ্ৰমিক উপলব্ধ। বয়নৰ পৰা বৰ্তমানৰ উপাৰ্জন ২৪৬১ টকাৰ পৰা প্ৰতি মাহে ১০,০০০ টকা। শিপিনীসকলে এটা ডিজাইনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে আৰু বৃহৎ পৰিমাণে উৎপাদন কৰে। ইয়াৰ বিপৰীতে, শ্ব'ৰুমত ক্ৰেতাসকলৰ বাছনি কৰিবলৈ একাধিক বিকল্প আছে। শিপিনীসকলৰ উপাৰ্জন হৈছে অতি নিম্ন। স্বয়ংক্ৰিয় যন্ত্ৰবোৰে পৰম্পৰাগত স্থান লোৱাৰ সম্ভাৱনা অতি উচ্চ, যাৰ ফলত ভৱিষ্যতে হস্ততাঁত বয়ন দক্ষতা, খিলঞ্জীয়া পদ্ধতিত নেতিবাচক প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে।
উৎসঃ
https://directortourism.assam.gov.in
https://shodhganga.inflibnet.ac.in
Disclaimer: The opinions expressed in this article are those of the author's. They do not purport to reflect the opinions or views of The Critical Script or its editor.
Newsletter!!!
Subscribe to our weekly Newsletter and stay tuned.
Related Comments