আজি দেশবাসীয়ে মহান স্বাধীনতা সংগ্ৰামী লালা লাজপত ৰায়ক তেখেতৰ জন্ম বাৰ্ষিকীত স্মৰণ কৰিছে। ২৮ জানুৱাৰী, আজিৰ দিনটোতে পঞ্জাৱত লালা লাজপত ৰায়ৰ জন্ম হৈছিল৷ তেওঁ পঞ্জাৱ কেশৰী নামেৰেও পৰিচিত৷ লাল বাল পাল শীৰ্ষক ত্ৰিমূৰ্তিৰ তেখেতো এজন আছিল৷ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত তেখেতে সক্ৰিয়ভাৱে বৰঙণি আগবঢ়াইছিল৷ পঞ্জাৱ নেশ্যনেল বেংক আৰু লক্ষ্মী বীমা কোম্পানীৰ প্ৰাৰম্ভিক সময়ছোৱাৰ কৰ্মপন্থাত লালা লাজপত ৰায়ে সহযোগিতা আগবঢ়াইছিল৷ ১৮৮৫ চনত কংগ্ৰেছৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই লালা লাজপত ৰায়ে কংগ্ৰেছৰ বিশিষ্ট পদবীত অধিষ্ঠিত আছিল।

১৮৬৫ চনৰ ২৮ জানুৱাৰীত পঞ্জাৱত লালা লাজপত ৰায়ৰ জন্ম হৈছিল।তেওঁৰ পিতৃ মুঞ্চী ৰাধা কৃষণ আজাদ আছিল উৰ্দু আৰু পাৰ্চী চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ শিক্ষক আৰু মাতৃ আছিল গোলাব দেৱী৷ পঞ্জাবৰ লুধিয়ানা জিলাৰ জাগৰাওতেই তেখেতে কৈশোৰ আৰু যৌৱনৰ অধিকাংশ সময় অতিবাহিত কৰিছিল৷ জাগৰাওত তেখেতৰ ঘৰটো এতিয়াও দৃশ্যমান হয়৷ ঘৰটোত এটা পুথিভঁৰাল আৰু এটি সংগ্ৰহালয় আছে৷ ১৮৯২ চনত লালা লাজপত ৰায় আইনীসেৱাৰ বাবে লাহোৰ উচ্চ ন্যায়ালয়লৈ যায়৷ স্বাধীনতা-প্ৰাপ্তিৰ বাবে ভাৰতৰ ৰাজনৈতিক নীতি সলনি কৰিবলৈ তেখেতে সংবাদকৰ্মতো জড়িত হৈছিল আৰু দ্য ট্ৰিবিউনকে ধৰি একাধিক কাকতকৈ নিয়মীয়াকৈ লিখা-মেলা কৰিছিল৷ ১৮৮৬ চনত তেখেতে মহাত্মা হংশৰাজক লাহোৰত দয়ানন্দ এংলো-বৈদিক বিদ্যালয় প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰে৷ তীব্ৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামী হোৱাৰ উপৰিও লালাজী ভাৰতত দ্ৰুতগতিত বিয়পি পৰা আৰ্য্য সমাজ আন্দোলনৰ প্ৰতিও প্ৰৱল আছিল। ফলত তেওঁ অতি সোনকালেই মহৰ্ষী দয়ানন্দ সৰস্বতীৰ সৈতে এই আন্দোলনক আগুৱাই নিয়াৰ কাম হাতত লৈছিল। ভাৰতীয় হিন্দু সমাজত প্ৰচলিত কু-অভ্যাস আৰু ধৰ্মীয় অন্ধবিশ্বাসক হ্ৰাস কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছিল। সেই সময়ত জনমতৰ বিৰুদ্ধে থিয় দিয়াৰ সাহস কেৱল লালা জীৰ আছিল। এইটো সেই সময়ৰ কথা যেতিয়া আৰ্য সমাজবাদীক ধৰ্মবিৰোধী বুলি গণ্য কৰা হৈছিল, কিন্তু লালা জীয়ে ইয়াৰ প্ৰতি একেবাৰেই গুৰুত্ব নিদিলে। তেওঁৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ বাবে পঞ্জাৱত আৰ্য সমাজ জনপ্ৰিয় হৈ উঠে। ১৮৯৭ আৰু ১৮৯৯ চনত তেওঁ দেশৰ দুৰ্ভিক্ষৰ বলি হোৱা লোকসকলক দেহ-মন আৰু ধনেৰে সেৱা আগবঢ়াইছিল। দেশত হোৱা ভূমিকম্প আৰু দুৰ্ভিক্ষৰ সময়ত ব্ৰিটিছ চৰকাৰে একো নকৰিলে। স্থানীয় ৰাইজৰ লগতে লালা জীয়ে বহু ঠাইত দুৰ্ভিক্ষত শিবিৰ পাতি ৰাইজৰ সেৱা কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ১৯০৫ চনত বংগ বিভাজন হোৱাৰ সময়ত লালা লাজপত ৰায়ে সুৰেন্দ্ৰনাথ বেনাৰ্জী আৰু বিপিনচন্দ্ৰ পালৰ দৰে আন্দোলনকাৰীৰ সৈতে হাত মিলাই ত্ৰিপুৰাৰ শাসন ব্যৱস্থা নমাই আনিলে। সমগ্ৰ দেশতে লাল-বাল-পালৰ নেতৃত্বই ব্যাপক জনসমৰ্থন লাভ কৰি আহিছিল, যাৰ ফলত ইংৰাজ বহু অসুবিধাৰ সৃষ্টি হৈছিল। প্ৰচাৰৰ অংশ হিচাপে তেওঁ ব্ৰিটেইনত নিৰ্মিত সামগ্ৰী বৰ্জন আৰু ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানত ধৰ্মঘটৰ জৰিয়তে ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ জৰিয়তে আত্মনিৰ্ভৰশীলতা লাভৰ পক্ষত থকা লালাজীয়ে নিজৰ মত স্পষ্টতাৰ বাবেই উগ্ৰপন্থী নেতা হিচাপে অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছিল।

কংগ্ৰেছত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ বিৰোধিতাৰ বাবে তেওঁ ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ শত্ৰু হৈ পৰিছিল। ইংৰাজে তেওঁক কংগ্ৰেছৰ পৰা পৃথক হোৱাটো বিচাৰিছিল যদিও তেওঁৰ জনপ্ৰিয়তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এই কামটো সহজ নাছিল। ১৯০৭ চনত লালা লাজপত ৰায়ৰ নেতৃত্বত কৃষকসকলে ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে আন্দোলন আৰম্ভ কৰে। ব্ৰিটিছ চৰকাৰে এনে সুযোগ বিচাৰিছিল আৰু তেওঁলোকে কেৱল লালাজীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাই নহয়, দেশৰ পৰা খেদি পঠিয়াওঁতে বাৰ্মাৰ কাৰাগাৰত বন্দী কৰি ৰাখিছিল যদিও চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে থিয় দি মানুহ ৰাজপথলৈ ওলাই আহিল। হেঁচাত পৰি ব্ৰিটিছ চৰকাৰে এই সিদ্ধান্ত প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলগীয়া হোৱাত লালা জীয়ে পুনৰবাৰ নিজৰ মানুহৰ মাজত ঘূৰি আহিল। ১৯২৮ চনৰ ৩ ফেব্ৰুৱাৰীত যেতিয়া ছাইমন কমিচন ভাৰতত উপস্থিত হয়, তেতিয়া লালাজীয়েও ইয়াৰ প্ৰাৰম্ভিক বিৰোধীসকলৰ লগত যোগ দি এই আয়োগৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। এই ছাইমন কমিচন আছিল ভাৰতৰ সাংবিধানিক সংস্কাৰৰ পৰ্যালোচনা আৰু প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰিবলৈ গঠন কৰা সাতজনীয়া এখন সমিতি। যাৰ প্ৰচণ্ড প্ৰতিবাদ সমগ্ৰ দেশতে দেখা গ’ল। ভাৰতত ছাইমন কমিচনৰ আগমনৰ লগে লগে ইয়াৰ প্ৰতিবাদৰ জুই সমগ্ৰ দেশতে বিয়পি পৰিল। মানুহবোৰ ৰাজপথলৈ ওলাই আহিবলৈ ধৰিলে আৰু সমগ্ৰ দেশতে "ছাইমন গ' বেক" শ্লোগানেৰে গুঞ্জৰিত হ'ল।

ছাইমন কমিচনৰ প্ৰতিবাদত বিপ্লৱীসকলে ১৯২৮ চনৰ ৩০ অক্টোবৰত লাহোৰত প্ৰতিবাদী বিক্ষোভৰ আয়োজন কৰিছিল। যাৰ নেতৃত্বত আছিল লালাজী। এই বিক্ষোভত সমবেত জনসমাগম দেখি ইংৰাজসকল আতংকিত হৈ পৰিল। ভয় খাই বৃটিছে লালাজী আৰু তেওঁৰ দলটৰ ওপৰত লাঠী চাৰ্জ কৰিলে। লালা লাজপত ৰায়ে ইংৰাজলৈ  ভয় নকৰি তেওঁলোকৰ সৈতে তীব্ৰ মুখামুখি হ’ল। এই লাঠিচাৰ্জত লালাজী বেয়াকৈ আঘাতপ্ৰাপ্ত হৈছিল, তাৰ পিছত তেওঁৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু এই শোকাৱহ ঘটনাৰ কিছুসপ্তাহ পাছতেই অৱশেষত,লালা লাজপত ৰায়ে ১৯২৮ চনৰ ১৭ নৱেম্বৰত এই নায়কে চিৰদিনৰ বাবে চকু মুদিছিল।চন্দ্ৰশেখৰ আজাদ, ভগত সিং, ৰাজগুৰু, সুখদেৱ আৰু বীৰ বিপ্লৱীসকলে তেওঁক নিজৰ আদৰ্শ বুলি গণ্য কৰিছিল। যেতিয়া মানুহে গম পালে যে লালাজীক ইংৰাজে নিৰ্মমভাৱে প্ৰহাৰ কৰি হত্যা কৰিছিল, তেতিয়া তেওঁৰ দলৰ নেতাসকল উত্তেজিত হৈ পৰে আৰু লালাজীৰ মৃত্যুৰ প্ৰতিশোধ ল’বলৈ ১৯২৮ চনৰ ১৭ ডিচেম্বৰত ব্ৰিটিছ আৰক্ষী বিষয়া চাৰ্জেণ্ট চণ্ডাৰছক গুলীয়াই হত্যা কৰে। পিছলৈ ৰাজগুৰু, সুখদেৱ আৰু ভগত সিঙক চণ্ডাৰছ হত্যাকাণ্ডৰ গোচৰতেই মৃত্যুদণ্ড দিয়া হয়।

প্ৰাণ আহুতি দি সমগ্ৰ ভাৰতবৰ্ষত জাতীয়তাবাদৰ মনোভাৱ আৰু স্বাধীনতাৰ পোহৰ জাগ্ৰত কৰা লালা লাজপত ৰায় দেৱৰ জন্ম বাৰ্ষিকীত তেখেতলৈ শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰিছোঁ।