কলাগুৰু বিষ্ণু প্ৰসাদ ৰাভা আছিল অসমৰ এগৰাকী ভাৰতীয় সাংস্কৃতিক ব্যক্তিত্ব, যি সংগীত, নৃত্য, চিত্ৰাংকন, সাহিত্যৰ লগতে ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তাৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁৰ অৱদানৰ বাবে জনাজাত। আজি কলাগুৰু বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ জন্ম বাৰ্ষিকী। তেখেতৰ সৃষ্টিৰাজিৰ অনুপম গীতসমূহক ‘ৰাভা সংগীত’ ৰূপেও সময়ে স্বীকৃতি প্ৰদান কৰিছে।তলত বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ বিপ্লৱী যাত্ৰাৰ বিষয়ে চমুকৈ আলোচনা কৰা হৈছে।

বিপ্লৱৰ মনোভাৱ আৰু কলাত্মক উজ্জ্বলতাৰে অনুৰণন ঘটোৱা বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাই সাংস্কৃতিকভাৱে বৈচিত্ৰময় অসম ৰাজ্যত ঐক্যৰ প্ৰতীক হিচাপে থিয় দিছে। অসাধাৰণ প্ৰতিভাৰে জন্মগ্ৰহণ কৰা আৰু সামাজিক পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতি আকৰ্ষণেৰে পৰিচালিত ৰাভাই নিজৰ বহুমুখী কলাত্মক প্ৰকাশভংগীৰ জৰিয়তে জনসাধাৰণক উন্নীত কৰিব বিচৰা এগৰাকী বিপ্লৱী শিল্পী হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল।

জীৱনৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত ৰাভাই নিজৰ গৃহ চহৰ তেজপুৰৰ প্ৰাণৱন্ত কলাত্মক আৰু বৌদ্ধিক পৰিবেশৰ সৈতে পৰিচিত হৈছিল। জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা আৰু কমলা প্ৰসাদ আগৰৱালাৰ দৰে দীপ্তিমান ব্যক্তিৰে আগুৰি থকা তেওঁ প্ৰেৰণা লাভ কৰি নিজৰ প্ৰতিভাক নিখুঁত কৰিছিল। গায়ক, সংগীতজ্ঞ, কবি, অভিনেতা, নৃত্যশিল্পী, চিত্ৰশিল্পী হিচাপে ৰাভাৰ ব্যতিক্ৰমী ক্ষমতা সৰুৰে পৰাই স্পষ্ট হৈ পৰিছিল। শাস্ত্ৰীয় সংগীতত তেওঁৰ দক্ষতাৰ লগতে বিভিন্ন বাদ্যযন্ত্ৰ আৰু নৃত্যৰ জ্ঞানে তেওঁৰ কলাত্মক বহুমুখীতা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।

কিন্তু ছোভিয়েট ৰাছিয়াৰ ঐতিহাসিক অক্টোবৰ বিপ্লৱে কঢ়িয়াই অনা পৰিৱৰ্তনৰ বতাহে ৰাভাৰ জীৱনত গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাইছিল। অসমত সেই সময়ৰ বিপ্লৱী মনোভাৱৰ সঞ্চাৰ হৈছিল, ৰাভাইও বিদ্ৰোহক আকোৱালি লৈ ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনত যোগদান কৰিছিল। মাৰ্ক্সবাদ-লেনিনবাদৰ আদৰ্শই তেওঁৰ মাজত অনুৰণন ঘটাই তেওঁক বাস্তৱবাদী আৰু বৈজ্ঞানিক বস্তুবাদীলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছিল। অক্টোবৰ বিপ্লৱে জাগ্ৰত কৰা বিপ্লৱী উত্তেজনাই ৰাভাক এনে এক যাত্ৰাত নামিবলৈ বাধ্য কৰালে যিয়ে তেওঁৰ কলাত্মক প্ৰতিভাক জনসাধাৰণৰ মুক্তিৰ প্ৰতি থকা দায়বদ্ধতাৰ সৈতে একত্ৰিত কৰিলে।

মাৰ্ক্সবাদ-লেনিনবাদত ৰাভাৰ ডুব যোৱাটো তেওঁৰ বাবে আৰু অসমৰ কমিউনিষ্ট আন্দোলনৰ বাবে এক ঐতিহাসিক মুহূৰ্ত আছিল। তেওঁ এই মতাদৰ্শসমূহৰ অধ্যয়ন আৰু অনুশীলনত গভীৰভাৱে সোমাই পৰিছিল, যাৰ ফলত তেওঁৰ সামাজিক বৈষম্য আৰু শোষণৰ বুজাবুজি বহল হৈ পৰিছিল। তেওঁৰ দৃষ্টিভংগী সাংস্কৃতিক পুনৰুদ্ধাৰৰ জৰিয়তে জাতীয় পুনৰুজ্জীৱনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ পৰা শ্ৰমিক শ্ৰেণীৰ দুৰ্দশালৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল।

যেতিয়া ভাৰত স্বাধীনতাৰ পথত থিয় হৈছিল, বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ জীৱনে এক কঠিন ৰূপ লৈছিল। ১৯৪৫ চনত কমিউনিষ্ট সংগঠনৰ ওপৰত চৰকাৰী দমনৰ বাবে তেওঁ বিপ্লৱী কমিউনিষ্ট পাৰ্টিত যোগদান কৰি আত্মগোপন কৰে। বিষয়টোৰ প্ৰতি ৰাভাৰ দায়বদ্ধতাৰ বাবেই তেওঁ সমগ্ৰ অসম ভ্ৰমণ কৰি কৃষক আন্দোলনত সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰে। এই সময়ছোৱাতে তেওঁ মাৰ্ক্সবাদ–লেনিনবাদৰ কলাত্মক প্ৰচেষ্টাৰ সৈতে তীব্ৰ সংযোগৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছিল।

কিন্তু তেওঁৰ পৰিৱৰ্তনশীল যাত্ৰা আৰু অসমৰ সামাজিক-ৰাজনৈতিক তন্ত্ৰলৈ গভীৰ অৱদান আগবঢ়োৱাৰ পিছতো ৰাভাৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকাৰ প্ৰায়ে ছাঁয়াময় হৈ পৰে। ১৯৩৯ চনত উপাচাৰ্য সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণনে তেওঁক প্ৰদান কৰা “কলাগুৰু” উপাধিটোৱে ৰাভাক বিশুদ্ধ শিল্পৰ বিচ্ছিন্ন গুৰু হিচাপে সীমিত ধাৰণাক স্থায়ী কৰি ৰাখিছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা জনসাধাৰণৰ সৈতে তেওঁৰ গভীৰ সংযোগ আৰু তেওঁলোকৰ উত্থানৰ প্ৰতি তেওঁৰ অটল সমৰ্পণক স্বীকাৰ কৰাত ব্যৰ্থ হয়। ৰাভাৰ শিল্প মানুহৰ মাজত গভীৰভাৱে শিপাই আছিল, আৰু তেওঁ নিজকে তেওঁলোকৰ কণ্ঠ আৰু অভিব্যক্তি হিচাপে দেখিছিল।জনসাধাৰণৰ প্ৰতি ৰাভাৰ অটল দায়বদ্ধতা আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতি থকা প্ৰকৃত সন্মানে তেওঁক তেওঁৰ সময়ৰ আন শিল্পী আৰু লেখকৰ পৰা পৃথক কৰি তুলিছিল।

আজি আমি বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ কলাত্মক আৰু বিপ্লৱী মনোভাৱক উদযাপন কৰাৰ সময়ত অসমৰ সাংস্কৃতিক আৰু ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত তেওঁৰ যি গভীৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল তাক জনাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। তেওঁৰ জীৱনটো আছিল সামাজিক দায়বদ্ধতাৰ গভীৰ অনুভূতিৰ সৈতে সংযুক্ত হ’লে শিল্পৰ পৰিৱৰ্তনশীল শক্তিৰ প্ৰমাণ। তেওঁৰ বহুমুখী প্ৰতিভা আৰু জনসাধাৰণৰ সৈতে তেওঁৰ প্ৰকৃত সংযোগে প্ৰজন্মৰ প্ৰজন্মৰ শিল্পী আৰু চিন্তাবিদক অনুপ্ৰাণিত কৰি আহিছে। বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাৰ শিল্পী, বিপ্লৱী আৰু সামাজিক ন্যায়ৰ সন্ধানীসকলৰ বাবে এক পথ প্ৰদৰ্শক পোহৰ হৈয়েই আছে, আমাক সোঁৱৰাই দিয়ে যে প্ৰকৃত মহানতা বিচ্ছিন্নতাত নহয় বৰঞ্চ জনসাধাৰণৰ কল্যাণৰ প্ৰতি অটল দায়বদ্ধতাত নিহিত হৈ আছে। শিল্পৰ পৰিৱৰ্তনশীল শক্তিক আকোৱালি লৈ আৰু অধিক ন্যায়সংগত আৰু সমতাপূৰ্ণ পৃথিৱীৰ বাবে সংগ্ৰাম অব্যাহত ৰাখি তেওঁৰ স্মৃতিক সন্মান জনাওঁ আহক।

তথ্য সংগৃহীত