সেনা নিয়োগীকৰণ, যাৰ অৰ্থ হৈছে এখন দেশৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীত সেৱাৰ বাবে কৰোৱা বাধ্যতামূলক নামভৰ্তি। ই ইজিপ্তীয় পুৰণি ৰাজ্যৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৭ শতিকাৰ সময়ৰ পৰা বিদ্যমান আছিল।

সপ্তদশ আৰু অষ্টদশ শতিকাত প্ৰুছিয়া, চুইজাৰলেণ্ড, ৰাছিয়া আৰু অন্যান্য ইউৰোপীয় দেশসমূহে সংশোধিত প্ৰকাৰৰ সেনা নিয়োগ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ফৰাচী বিপ্লৱৰ পিছত হোৱা যুদ্ধত ফৰাচী গণৰাজ্যৰ দ্বাৰা প্ৰথম ব্যাপক দেশব্যাপী ব্যৱস্থা আৰম্ভ কৰা হৈছিল আৰু ১৮০৩ চনত সম্ৰাট হোৱাৰ পিছত নেপোলিয়নৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠানিক ৰূপ দিয়া হৈছিল। ১৮১৫ চনত তেওঁৰ পৰাজয়ৰ পিছত ইয়াক বন্ধ কৰা হৈছিল, তাৰ পিছত কেইবছৰমান পিছত পুনৰ স্থাপন কৰা হৈছিল, কিন্তু কিছু প্ৰতিবন্ধকতাৰ সৈতে।

উনবিংশ শতিকাত সমগ্ৰ ইউৰোপত, আনকি ৰাছিয়াতো সৈন্য নিয়োগৰ নিয়োগ প্ৰণালী সচৰাচৰ দেখা গৈছিল, য'ত প্ৰভাৱৰ সীমাত এক অপৰিশোধিত প্ৰকাৰৰ নিয়োগ আছিল। জব্দ কৰিব পৰা কৈ দুৰ্ভাগ্যশালী পুৰুষসকল জীৱনজোৰা সেৱাৰ বাবে গুচি গৈছিল। ১৮৬০ চনলৈ এই শব্দটো ১৫ বছৰলৈ হ্ৰাস কৰা হয়, কিন্তু নিয়োগকাৰীসকলে প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ পৰিয়ালক পুনৰ কেতিয়াও দেখা নাপায়, আৰু জাৰৰ অধীনত ৰাছিয়াৰ সেনা ই অসিদ্ধভাৱে প্ৰণালীটোত একত্ৰিত হোৱা কৃষকৰ সৈন্য হৈ থাকে। আৰম্ভণিতে (১৯১৮) নৱগঠিত ছোভিয়েট সমাজতান্ত্ৰিক চৰকাৰৰ সৈন্যবাহিনীত স্বেচ্ছাসেৱক আছিল যিসকলে তিনি মাহৰ বাবে তালিকাভুক্ত হোৱাৰ প্ৰয়োজন আছিল।

সেনাৰ সামৰিক নিয়োগৰ ব্যৱহাৰ কিহে ব্যাখ্যা কৰে? ২০০  বছৰৰ ভিতৰত ১০০ খনতকৈও অধিক দেশৰ নতুন ডাটা ছেট ব্যৱহাৰ কৰি, এখন ৰাজ্যৰ সামৰিক নিয়োগৰ কাৰ্যকৰী কৰাৰ সিদ্ধান্তৰ নিৰ্ধাৰকবোৰ পৰীক্ষা কৰা হয় এটা গৱেষণাত। তৰ্ক অনুসৰি, নিয়োগ ব্যৱহাৰৰ সিদ্ধান্ত মুখ্যতঃ ঐতিহাসিক কাৰকৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বিশেষকৈ, দাবী কৰা হয়, ইংৰাজ গৃহযুদ্ধৰ সময়ত স্থাপিত এক আচৰণৰ দৃষ্টান্তৰ বাবে প্ৰাক্তন ব্ৰিটিছ উপনিবেশবোৰে সামৰিক নিযুক্তিৰ মাধ্যম হিচাপে নিয়োগ ব্যৱহাৰ কৰাৰ সম্ভাৱনা কম। দেখা যায় যে প্ৰাক্তন ব্ৰিটিছ উপনিবেশবোৰে নিয়োগৰ বাবে বাছনি কৰাৰ সম্ভাৱনা বহুত কম, আনকি এখন ৰাজ্যৰ ঔপনিৱেশিক উত্তৰাধিকাৰ সম্পৰ্কীয় প্ৰতি-যুক্তিৰ বাবে নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ পিছতো। পূৰ্বৱৰ্তী বিতৰ্কৰ মধ্যস্থতা কৰিবলৈ তথ্য ব্যৱহাৰ কৰি কনস্ক্ৰিপ্ট ব্যৱহাৰৰ বাবে কেইবাটাও বিদ্যমান ব্যাখ্যাও পৰীক্ষা কৰা হয়। গণতন্ত্ৰসমূহে খচৰাখন কাৰ্যকৰী কৰাৰ সম্ভাৱনা কম, আনহাতে আন্তঃৰাজ্যিক যুদ্ধ বা আন্তঃৰাজ্যিক প্ৰতিদ্বন্দিতাৰ সৈতে জড়িত ৰাজ্যবোৰে এনে কৰাৰ সম্ভাৱনা অধিক।

সেনা নিয়োগীকৰণৰ ফলত এথন দেশত কেনেধৰণৰ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে? বৰ্তমানৰ আধুনিক ৰাজ্য গঠনৰ বহু আগতেই সামৰিক বাহিনী সৃষ্টি কৰা হৈছিল। অঞ্চল আৰু সম্পদ প্ৰাপ্ত আৰু সুৰক্ষিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে স্থাপিত, সামৰিক বাহিনীয়ে ৰাজ্য গঠন আৰু নিৰ্মাণত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে আৰু অব্যাহত ৰাখিছে। ফলস্বৰূপে, ৰাজ্য আৰু সেনাৰ জটিলভাৱে জড়িত সম্পৰ্কে যথেষ্ট পৰিমাণে পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিছে। অৱশ্যে, সামৰিক বাহিনী হৈছে এক প্ৰতিষ্ঠান যি ইয়াৰ অপৰাধ আৰু প্ৰতিৰক্ষাৰ প্ৰাৰম্ভিক লক্ষ্যৰ বাহিৰত সম্প্ৰসাৰিত হৈছে। এনে সম্প্ৰসাৰণ সামৰিক বাহিনীয়ে কি প্ৰতিনিধিত্ব কৰে তাৰ সাধাৰণ আৰু কাৰিকৰী ধাৰণাক অমান্য কৰি আহিছে। ই ৰাজ্য গঠন আৰু নিৰ্মাণৰ এক সঁজুলি কিন্তু ই এক উপায় হৈ পৰিছে যাৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণ আৰু সংহতিক প্ৰচাৰ কৰিব পাৰি। যদিওবা ৰাজ্য নিৰ্মাণৰ তুলনাত সামৰিক বাহিনীৰ ওপৰত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ গৱেষণা আছে,  বৰ্তমানৰ সাহিত্যই কেৱল ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণৰ তুলনাত সামৰিক বাহিনীৰ কাৰ্যকৰী ভূমিকা ব্যাখ্যা কৰাত হে আগবাঢ়িছে। সেয়েহে, এই সন্দৰ্ভত পিছৰটোৰ কথাষাৰৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত কৰা হ'ব; ই ৰাষ্ট্ৰীয় অনুভূতি সক্ৰিয় কৰাৰ সন্দৰ্ভত সামৰিক বাহিনীৰ এটা নীতি, নিয়োগৰ বিশেষভাৱে মূল্যাঙ্কন কৰিব। সামৰিক নিয়োগে কিমান পৰিমাণে বিদ্যমান জাতিগত প্ৰতিবন্ধকতা বোৰ ভাঙি বজাই ৰাখিব পাৰে আৰু নাগৰিকসকলক এক উমৈহতীয়া ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্দেশ্য আৰু পৰিচয়ৰ সৈতে একত্ৰিত কৰিব পাৰে তাৰ মূল্যাঙ্কন কৰি, আমি নিয়োগৰ বিতৰ্কিত ধাৰণাটো ইতিবাচকভাৱে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিব পাৰোঁ। এক বহল পৰিসৰত, ই কেৱল এক বলপূৰ্বক প্ৰতিষ্ঠান হিচাপেই নহয়, সামাজিক মনোভাৱ, আচৰণ আৰু ফলস্বৰূপে ৰাষ্ট্ৰ নিৰ্মাণৰ ওপৰত হ্ৰস্বম্যাদী আৰু দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰভাৱ থকা এক সামাজিক প্ৰতিষ্ঠান হিচাপেও সামৰিক বাহিনীৰ বিষয়ে আমাৰ বৰ্তমানৰ বুজাবুজিক পৰিষ্কাৰ কৰিব।

ভাৰতৰ সংসদীয় স্থায়ী সমিতি, প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়, আৰু কৰ্মচাৰী আৰু প্ৰশিক্ষণ বিভাগ (ডি.অ.পি.টি) যি চৰকাৰী কৰ্মচাৰীসকলৰ বাবে চৰকাৰৰ পৰিচালনা আৰু খচৰা নীতিৰ এক শাখা, যুৱসকলৰ বাবে ২ বছৰৰ সামৰিক সেৱা বাধ্যতামূলক কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছে। এই পৰামৰ্শৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ হৈছে ভাৰতীয় সশস্ত্ৰ বাহিনীত কৰ্মচাৰীৰ অভাৱ, যাৰ ভিতৰত আছে ভাৰতীয় সেনা, ভাৰতীয় নৌসেনা আৰু ভাৰতীয় বায়ু সেনা। ভাৰতীয় সেনাৰ প্ৰায় ৭,০০০ বিষয়া আৰু ২০,০০০ লোকৰ অভাৱ আছে, আনহাতে ভাৰতীয় নৌসেনা আৰু ভাৰতীয় বায়ু সেনাই ১৫০ জন বিষয়া আৰু ১৫,০০০ বিষয়াৰ অভাৱৰ সন্মুখীন হৈছে। কিন্তু ভাৰত এখন বৃহৎ পৰিমাণৰ জনসংখ্যাযুক্ত দেশ আৰু সেই অনুপাতে ভাৰতত যুৱপ্ৰজন্মক প্ৰশিক্ষণ দিব পৰাকৈ আন্তঃগাঠনি সিমান ডাঙৰ নহয়। অৱশ্যে, চৰকাৰে যুৱসকলৰ বাবে প্ৰতিৰক্ষাত কেৰিয়াৰ গঢ়ি তোলাটো বাধ্যতামূলক কৰাৰ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰা নাই। পিছে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্য চৰকাৰৰ ৰাজপত্ৰিত সেৱাত পোনপটীয়াকৈ যোগদান কৰিব বিচৰা সকলো যুৱ ব্যক্তিৰ বাবে ৫ বছৰৰ সামৰিক সেৱা বাধ্যতামূলক কৰা হ'ব। অৱশ্যে সমাজৰ কিছুমান অংশই এই পৰামৰ্শক লৈ উদ্বেগ প্ৰতিফলিত কৰিছে। যিহেতু ভাৰত এখন গণতান্ত্ৰিক দেশ, ইয়াৰ নাগৰিকসকলক তেওঁলোকে অনুসৰণ কৰিব নিবিচৰা বৃত্তি এটা ল'বলৈ বাধ্য কৰাটো "পছন্দৰ স্বাধীনতা" নীতিৰ অধীনত গণতন্ত্ৰৰ নীতিৰ বিপৰীতে যায়। ইয়াৰ উপৰিও, যুৱক-যুৱতীসকলক বাধ্যতামূলক সামৰিক প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰিলে তেওঁলোকক হিংসা বা অন্যান্য নেতিবাচক পথ বাছি ল’ব পাৰে যিবোৰে অবাঞ্ছিত পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি কৰিব।